YAYAYA ÇARPMA: KUSUR VE CEZA
SÜRÜCÜ HER ZAMAN KUSURLU MU?
Trafik kazalarında olmasını en istemediğimiz ancak sıklıkla karşılaştığımız kaza çeşitlerinden biri yayaya çarpma şeklinde meydana gelir. Yayaya çarpılması sonucu meydana gelen kazalarda ekseriyetle araç (sürücüsü) suçlu-kusurlu gibi algılanması yanlış bir bakış acısıdır.
Yayaya çarpma kusurun tespiti; olay yeri inceleme (trafik tespit), görüntü kayıtları (mobese, araç, iş yeri…), mevzuat gibi bilgi ve belgeler ile bilirkişi incelemesinin yapılması sonucu tespit edilir. Türkiye’de meydana gelen kazalarda bu incelemeler Trafik Polislerince yapılmaktadır.
Hiç bir kazada araç veya yaya olayın kurgusuna göre hemen suçlu olarak etiketlenemez. Ancak yukarıda sayılan bilgi ve belgeler Trafik polisleri ve kolluk kuvvetlerince tespit edilerek kusur oranları belirlenir.
İLK YARDIM: ETMEK Mİ, ETMEMEK Mİ?
Bir kaza yapan sürücüler bazen kusurlu sadece kendisi olduğunu yanlış algı yüzünden olay yerini terketmektedirler. Aslında sürücü o an olay yerinden kaçmasa ve yayaya o anda bilgisi varsa ilk yardım uygulayarak , örneğin kanını durdurma ve düzenli nefes alıp vermesi için yan yatırılmasını sağlama v.b., ambulans çağırarak gerekli emniyet tedbirlerini alsa yayanın belkide hayatının kurtarılabileceğini düşünmelidir. Bu nedenle sürücüler bu tür durumlarda soğukkanlı davranmalı ve bilmelidir ki olay yerini terketse dahi mobese kameralarından tespit edilip daha ağır cezai yaptırımlarla karşılaşabilecektir.
Ancak ilk yardım bilgisi olmayanların gereksiz kahramanlıklar yapmaması, kırık durumlarında yaralının çok fazla hareket ettirilmemesi ve ilk yardım görevlilerinin olay yerine gelmesi beklenilmelidir.
KAZA OLDUĞUNDA SÜRÜCÜ NE YAPMALI
Aracı ile yayaya çarpılması durumunda sürücü yayanın yaralamalı veya ölüm ile karşı karşıya kalması durumunda sürücünün eğer bilgisi varsa derhal gerekli ilkyardım tedbirlerini alarak ambulans çağırmalı, olay yerini terketmemeli ve aracı bulunduğu yerde tehlike arzetmeyecek şekilde bırakarak trafik polisinin gelmesini beklemelidir.
Trafik polisi, kolluk kuvvetleri meydana gelen olay ile ilgili araştırma, tespit ve soruşturma yapacaktır. Ancak taraflar, ister sürücü ister yaya kendisi veya tanıdıkları olayla ilgili belge, bilgi vb. yerli yerinde tespit ederek ve toplanmasına yardım edebilir. Kolluk kuvvetlerinin gözünden bazı şeyler kaçabileceğinden bazı delilleri sizin kendiniz bulmanız gerekebilir.
Yaralamalı ve ölümlü trafik kazalarının hepsi adli olarak değerlendirilir. Olay yeri terk edilmez ve tarafların anlaşması beklenmez. Trafik polisleri olay yeri tespitleri yapılarak Trafik kazası tespit tutanağı düzenlenir.
TAZMİNATI ALMA HAKI VE PROSEDÜRÜ
Trafik polisleri tespit ettiği kusur durumuna göre idari para cezası tutanağı düzenleyebilir. Hastane kayıtlarında yaralamalı trafik kazası geçtiyse konuyla ilgili dosyanız bölge polis merkezinde hazırlanıp savcılığa gönderilerek adli süreç başlatılır. Maddi ve madeni tazminat talepleri, hasar tazminatları Trafik polisleri tarafından tespit edilen kusur oranları üzerinden Sigorta Şirketlerine başvurularak alınabilir.
Örneğin hayatını kaybeden yayanın tam kusurlu, aracın tam kusursuz olması durumunda sürücü hiç ceza almayabilir. Hatta yayanın tam kusurlu olması durumunda araçta meydana gelen hasar tazminatı gibi ödemeler yayanın mirascılarına ödettirilecektir. Sürücünün kusurlu olduğu durumlarda yaya veya mirasçıları aracın Trafik Sigortasına başvururak tazminat talebinde bulunabilirler. Ancak Türkiye’de “KAN PARASI” diye bir durum mevcut olup çoğu zaman kusur durumuna bakılmaksızın araç sahipleri yaya ve ailelerine ödeme yaptığı belinmektedir.
ÇARPAN ARAÇ KAÇTIYSA YAYA NE YAPMALI
Size çarpan araç kazada kusurlu ve eğer kaza anında geçerli bir trafik poliçesi mevcut değilse, size çarpan araç kaza yerini terk etmişse ve tespit edilemiyorsa Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri bünyesinde kurulmuş olan Güvence Hesabına başvurularak yaya ile ilgili tazminatlar karşılanabilir.
Ayrıca trafik kazası sebebi ile yaralanan yayaların tüm hastanelerde tedavi için gerekli masrafları sosyal güvencesi olsun yada olmasın ücretsiz olarak karşılanmaktadır.